Pompy do nawodnień – czym kierować się przy wyborze?

Czym kierować się przy wyborze pompy?

Wybór pompy jest determinowany przez charakter systemu nawadniającego, jednakże w polskich warunkach do nawodnień polowych najczęściej są wybierane urządzenia o odpowiednio wysokiej wydajności, zdolne do wytworzenia wysokiego ciśnienia: głębinowe, hydroforowe, zatapialne czy nawet wielostopniowe. W przypadku nawadniania przydomowych ogrodów również wiele zależy od sposobu nawadniania. Trawniki wymagające zraszaczy pracujących pod wysokim ciśnieniem wody będą wymagały silnych pomp, podobnie będzie w rozbudowanych systemach nawodnień kropelkowych. Jedynie w przypadku podlewania pojedynczym zraszaczem czy ręcznym pistoletem, można wykorzystać pompy o niedużej wydajności.

Podstawą wyliczenia wydajności pompy jest ciśnienie, jakiego wymaga instalacja nawodnieniowa. Jest to kluczowe szczególnie w przypadku deszczowni, które mają za zadanie nawadniać obszary o dużej powierzchni. W instalacjach nawadniania kropelkowego ciśnienie, jakie daje pompa, musi być dostosowane do podanego wydatku zastosowanego węża kroplującego lub kroplowników na wężykach.

Woda ze studni

Kolejnym kryterium jest źródło wody. Jeśli ma być ona pobierana ze studni, to do zasilenia systemu nawadniającego będzie można wykorzystać pompy do wody czystej, choć zazwyczaj konieczny jest wybór pompy o wzmocnionych elementach, zdolnej do pompowania wody z piaskiem. Do nawodnień upraw polowych stosuje się zazwyczaj mocne pompy głębinowe o średnicy 6 cali, zanurzane w studniach o średnicy 160 mm – studnie o mniejszej średnicy nie zapewnią odpowiedniej ilości wody w stosunku do mocy pompy i potrzeb systemu deszczowni, które nierzadko wymagają zastosowania urządzeń o wydajności co najmniej 500 litrów na minutę i ciśnienia rzędu minimum 10 barów, by zapewnić odpowiednie ciśnienie na dyszach deszczowni. Należy pamiętać też o tym, jakiej średnicy wąż lub rurę można będzie podłączyć do pompy. Im ta średnica będzie większa, tym mniejsze straty ciśnienia będą następowały w czasie tłoczenia wody na większe odległości.

W przypadku studni głębinowych lub studni kopanych do ciśnienia pracy na wejściu instalacji urządzeń nawadniających trzeba dodać wartość ciśnienia kompensującego wysokość, na jaką pompa musi podnieść wodę oraz odległość, na jaką musi być ona przetłoczona już na polu. Strata ciśnienia wynosi 1 bar na każde 10 metrów, na jakie musi być pompowana do góry woda. Strata ciśnienia w czasie pompowania w rurach doprowadzających do instalacji jest mniejsza, a wyliczyć ja można, biorąc pod uwagę przepływ wody w rurach, ciśnienie wody oraz średnicę rury transportującej wodę do instalacji nawodnieniowej. Dokładne wyliczenie mocy i wydajności pompy warto polecić profesjonalistom, ponieważ niedoszacowanie tej wartości doprowadzi do zmniejszenia wydajności nawadniania, zaś przeszacowanie mocy pompy może skutkować nawet uszkodzeniem elementów instalacji nawodnieniowej. Jest to szczególnie ważne w przypadku linii i taśm kroplujących, w których kroplowniki przy zbyt wysokim ciśnieniu ulegają zniszczeniu, a w przypadku taśm pękają całe przewody.

Pompa do ujęć powierzchniowych

W przypadku wody pobieranej z ujęć powierzchniowych, takich jak stawy czy zbiorniki retencyjne, wybór jest o tyle prostszy, że pompa do takiej wody musi być odporna na zanieczyszczenia mechaniczne zawarte w wodzie. W tym przypadku dobrze sprawdzą się pompy zanurzeniowe lub samozasysające ze ssawą umieszczoną na pływaku, utrzymującym ją na powierzchni lub na określonej głębokości w toni wodnej.

Wydajność pompy pobierającej wodę ze źródeł na powierzchni jest łatwiejsza do wyliczenia, ponieważ odpada konieczność dodatkowej kompensacji wysokości, na jaką trzeba zwrócić uwagę przy pobieraniu wody ze studni. Przy tłoczeniu wody w rurociągach na powierzchni straty ciśnienia zależą wyłącznie od średnicy rury oraz odległości, na jaką musi być przepompowana woda. Np. dla rury o średnicy 110 mm spadek ciśnienia będzie wynosił około 0,5 bara na sto metrów przy przepływie ponad 60 m3/h. Przy niższych przepływach spadek ten będzie niższy.

Wybierając pompę, nie można kierować się suchymi danymi, takimi jak maksymalna wydajność podawana w m3/h oraz maksymalne ciśnienie, ponieważ te dwa parametry z reguły nie chodzą ze sobą w parze. Zazwyczaj jest wręcz przeciwnie, ponieważ pompa maksymalną wydajność osiąga przy minimalnym ciśnieniu, czyli przy swobodnym wypływie wody. Wzrost ciśnienia wiąże się ze wzrostem oporów tłoczenia, co skutkuje spadkiem przepływu wody. Maksymalne ciśnienie jest osiągane przy minimalnym przepływie wody. Dlatego wybierając pompę, trzeba zapoznać się dokładnie z charakterystykami jej pracy, które podaje się w formie wykresów lub tabel. Przedstawione są w nich przepływy wody w m3/h lub l/m dla różnych wartości ciśnień, które bywa też podawane jako wysokość podnoszenia słupa wody (10 m wysokości to 1 bar ciśnienia). Przy mnogości modeli pomp dostępnych na rynku warto przy wyborze urządzenia skontaktować się ze sprzedawcami, którzy na podstawie podanych wymagań pomogą wybrać najlepszy model.