Pompy spalinowe, motopompy – czym są i na co zwracać uwagę przy ich wyborze?

Czym jest motopompa?

Motopompa to urządzenie zbudowane z pompy wirowej i napędzającego ją silnika spalinowego. Służy do przetłaczania i wypompowywania wody czystej lub zanieczyszczonej od źródła do odbiorników. Sprawdzi się również w przypadku środków chemicznych i innych płynów (z wyjątkiem materiałów ropopochodnych oraz cieczy o temperaturze wyższej niż 60º C).

W większości popularnych modeli motopomp stosuje się silniki benzynowe czterosuwowe lub rzadziej dwusuwowe, jednocylindrowe lub wielocylindrowe, uruchamiane ręcznie albo za pomocą startera elektronicznego. W niektórych, większych motopompach zamontowane są silniki napędzane olejem napędowym. Do chłodzenia większości z nich zazwyczaj wykorzystywane jest powietrze, choć w niektórych, szczególnie starszych modelach motopomp używa się do tego celu wody.

Wirniki w motopompach są różne i zależą od przeznaczenia urządzenia. Pompy do czystej wody mają wirnik jednostopniowy. Modele wielostopniowe stosowane są w pompach wysokociśnieniowych, zaś w automatach przeznaczonych do wody brudnej używa się wirników typu otwartego, dzięki czemu urządzenia pozostają odporne na znajdujące się w wodzie zanieczyszczenia.

Czym kierować się przy wyborze pompy spalinowej?

Najważniejsze przy wyborze motopompy jest jej przeznaczenie. Podczas kiedy jeden model wystarczy do wody czystej, do pompowania chemikaliów trzeba już będzie użyć innego. Do silnie zanieczyszczonej wody, zawierającej dużych rozmiarów cząstki stałe, najlepiej sprawdzą się motopompy szlamowe i półszlamowe, które z powodzeniem można wykorzystać w celu odwodnienia wykopów pod fundamenty na budowach, a także do osuszania zalanych budynków po powodziach. Najwydajniejsze modele motopomp szlamowych są chętnie użytkowane przez służby ratunkowe, w szczególności przez Straż Pożarną – w tym przypadku wymagana jest bowiem zdolność urządzenia do pracy w trudnych warunkach, również pogodowych, takich jak silny mróz.

Do pewnych zastosowań, np. w przypadku nawadniania upraw za pomocą dużych deszczowni, zasilanych z długich linii przesyłowych, dobrym rozwiązaniem będzie użycie pomp wysokociśnieniowych. Do pobierania wody z otwartych zbiorników wodnych warto użyć motopomp pływających. Świetnie sprawdzą się one w dowolnym akwenie – szczególnie takim, w którym na brzegu nie ma przygotowanego stanowiska do pracy. Pompy te nie posiadają węża ssawnego, dzięki czemu znika ryzyko, że z dna zbiornika zostanie zassany muł. Modele pływające doskonale sprawdza się w przypadku konieczności odwodnienia danego terenu, jednak z powodu niskiego ciśnienia, jakie wytwarzają, nie nadają się do zastosowań, w których konieczne jest wysokie ciśnienie wody.

Parametry, na jakie trzeba zwrócić uwagę przy wyborze motopompy

Dla większości użytkowników najważniejsza jest wydajność, czyli maksymalna ilość wody, jaką urządzenie jest w stanie przepompować w określonym czasie. Im wyższy jest ten parametr, tym szybciej można będzie osuszyć pomieszczenie lub teren albo efektywniej nawodnić uprawy. W przypadku podlewania należy dobrać wydajność motopompy do użytkowanego lub projektowanego systemu zraszaczy albo innych rodzajów nawodnień, np. kroplowych.

Pod uwagę warto jednakże brać inne czynniki – takie jak choćby moc silnika, maksymalna wysokość podnoszenia czy siła (głębokość) ssania. Od tej ostatniej zależy to, z jakiej głębokości będzie można pobierać wodę.

Istotny jest również fakt, czy daną motopompę wyposażono w kosz ssawny, który zabezpiecza maszynę przed szkodliwymi zanieczyszczeniami.

Jeśli urządzenie będzie często przenoszone lub przewożone, warto wybrać model o małej masie i solidnej, a ponadto odpornej na uszkodzenia obudowie. Ważna jest też wielkość zbiornika paliwa i długość czasu pracy – to od tych parametrów będzie zależało to, jak często należy uzupełniać paliwo.

Właściwe użytkowanie motopomp

Warunkiem długotrwałej i bezproblemowej pracy jest prawidłowa eksploatacja motopompy. Po pierwsze, trzeba odpowiednio dobrać urządzenie do planowanej pracy, uwzględniając jego parametry techniczne i zalecenia producenta związane z użytkowaniem. Przed rozruchem pompy należy sprawdzić poziom paliwa i oleju oraz czystość filtrów: powietrza i paliwa.

Po drugie, pracujące motopompy muszą być osadzone na solidnym i nieruchomym podłożu, z dala od źródeł ciepła czy urządzeń, które mogłyby zagrozić prawidłowej pracy. Jest to szczególnie ważne w przypadku pomp z silnikami czterosuwowymi – przechylenie lub wywrócenie motopompy może skutkować wyciekiem oleju i zatarciem silnika. W miejscu położenia automatu powinno być ponadto zapewnione swobodne odprowadzanie gazów spalinowych.

Kolejnym warunkiem bezproblemowej pracy motopompy jest zapewnienie jej poboru wody w sposób ciągły i bez zakłóceń, z uwzględnieniem głębokości, z jakiej może być zasysana. Odległość do lustra wody nie może być większa niż 8 metrów – warto jednak sprawdzić ten parametr w instrukcji, ponieważ niektóre modele mają jeszcze mniejszą głębokość zasysania. W przypadku modeli zaopatrzonych w wąż ssawny trzeba go odpowiednio usztywnić, by mógł bez problemu podawać wodę. Samą pompę niekiedy trzeba zalać wodą, choć dostępne są również modele zdolne do startu na sucho.

Nie bez znaczenia jest również odpowiednie dobranie węży i właściwe zabezpieczenie ich połączeń, by nie doszło do rozłączenia w czasie działania.

Po zakończeniu pracy należy odkręcić korek spustowy i wylać pozostałą wodę. W przypadku pompowania płynów zawierających żwir i kamienie zaleca się zdjęcie pokrywy korpusu pompy i usunięcie zalegających pod spodem zanieczyszczeń.