Zbieranie, wykorzystanie i odprowadzanie deszczówki

Zbieranie

Zbieranie deszczówki zazwyczaj nie jest problemem, wystarczy tylko zainstalować rynny i rury spustowe czy ozdobne łańcuchy rynnowe, za pomocą których opady deszczu będą kierowane do punktów odbioru wody. By obliczyć ilość deszczówki, z jaką można zebrać z dachu, trzeba znać powierzchnię dachu, kąt nachylenia jego połaci, współczynnik spływu zależny od rodzaju pokrycia dachowego (największy dla dachówek ceramicznych -0,9 i blach, najmniejszy dla dachów zielonych 0,3-0,5) oraz wartość średniorocznego opadu dla miejsca lokalizacji domu. Mnożąc te dane, uzyskuje się roczny uzysk wody deszczowej, którą trzeba odprowadzić lub zebrać, a następnie wykorzystać we własnym gospodarstwie.

Dopiero na podstawie tych informacji można dostosować instalację odprowadzającą wodę z rynien do ilości pozyskiwanej wody. Rury czy kanały przeznaczone do odprowadzenia deszczówki powinny mieć na tyle duży przekrój, by były w stanie zebrać i odprowadzić wodę z kilku rur spustowych. Miejsce wprowadzenia rur lub rury zbiorczej w glebę trzeba odpowiednio zabezpieczyć przed przemarzaniem za pomocą przewodu grzewczego.

Odprowadzanie

By pozbyć się deszczówki zebranej z dachów i powierzchni utwardzonych, najprościej byłoby ją odprowadzić do kanalizacji burzowej lub ogólnospławnej. Jednakże takie zachowanie jest sprzeczne z ideą zatrzymywania deszczówki w miejscu opadu i jak największego opóźnienia jej odpływu. Dlatego warto pomyśleć o innych rozwiązaniach. Może być to np. instalacja studni lub skrzyni rozsączającej albo też pełniącego taką samą funkcję systemu drenażowego. Kolejną możliwością jest odprowadzenie wody do powierzchniowego lub podziemnego zbiornika na deszczówkę.

By zrobić odpływ deszczówki, którego zadaniem będzie rozprowadzenie jej w glebie, najlepiej skorzystać z rur perforowanych owiniętych geowłókniną, która zapobiegnie zamuleniu rur. Sam system rozprowadzający musi być wkopany w glebę poniżej poziomu zamarzania ziemi, a głębokość tę, przy nowej inwestycji, warto sprawdzić nie tylko w tabelach meteorologicznych, ale też skonsultować z innymi, dłużej osiedlonymi mieszkańcami okolicy, ponieważ lokalnie głębokość przemarzania może być większa od przeciętnej dla danego regionu. Najlepiej, żeby deszczówka trafiała najpierw do studzienki zbiorczej i dopiero z niej była odprowadzana do drenów. Bezpośrednie podłączenie rur odpływowych do drenów może doprowadzić do uszkodzenia układu w czasie bardzo intensywnych opadów, kiedy wypełniająca spusty deszczówka podniesie ciśnienie wody w drenach rozsączających tak, że dojdzie do rozsadzenia połączeń lub samych rur.

Znacznie lepszym pomysłem jest gromadzenia deszczówki w zbiorniku. Jeśli miejscowe warunki na to pozwolą, dobrze jest wykorzystać zbiornik zamknięty, wkopany w ziemię. Na rynku można znaleźć modele o różnej pojemności przeznaczone do takiej instalacji. W odprowadzeniu wody do takiego zbiornika trzeba umieścić filtr zbierający zanieczyszczenia stałe, np. liście z drzew. Wygodne są filtry w formie koszy, które umieszcza się w dodatkowych studzienkach, ułatwiających dostęp do nich od góry. Można wtedy co jakiś czas łatwo wyjmować i opróżniać kosz. Zaniedbanie filtrowania deszczówki ze śmieci może doprowadzić do zamulenia zbiornika i niemożności wykorzystania wody do innych celów niż podlewanie. Oferowane na rynku zbiorniki są zaopatrzone w otwór spustowy, który umożliwia spłynięcie nadmiaru wody do innego odbiornika, np. studzienki zbiorczej rozsączenia, do kanalizacji lub do otwartego zbiornika wodnego, o ile taki znajduje się na terenie nieruchomości.

To właśnie otwarte zbiorniki wodne są kolejnym ze sposobów na gromadzenie deszczówki. Oczko wodne lub staw dodadzą uroku ogrodowi, a ponadto pomogą stworzyć specyficzny mikroklimat. Warto wtedy zainwestować w fontannę ogrodową lub wykonać kaskadę zasilaną pompą ssącą, która będzie wywoływać ruch wody i ją napowietrzać. Z jednej strony może to ograniczyć rozwój komarów, a z drugiej będzie zwiększała wilgotność powietrza.

Wykorzystanie deszczówki

Zebraną w zamkniętym zbiorniku wodę można wykorzystać do innych celów, np. bytowych lub do podlewania roślin. Wodą deszczową warto także spłukiwać toalety i pisuary, a ponadto wykorzystywać ją do prania. W tym celu należy wykonać równoległą instalację tylko do deszczówki i podłączyć do niej wykorzystujące deszczówkę sprzęty. W ten sposób zlikwiduje się ryzyko zanieczyszczenia wodociągu z wodą uzdatnioną mikroorganizmami z deszczówki. Do zasilania sprzętów można wykorzystać zestaw hydroforowy z małym zbiornikiem ocynkowanym lub – w przypadku braku miejsca na instalację jakiegokolwiek zbiornika – można użyć hydroforu bezzbiornikowego.

Do podlewania można wykorzystywać deszczówkę zgromadzoną zarówno w zbiornikach otwartych, jak i zamkniętych. Świetnie sprawdzi się również pompa zanurzeniowa do wody brudnej lub ssąca – w przypadku oczek wodnych i stawów.

Wszystkie powyższe zabiegi, mające na celu zatrzymanie deszczówki, pozwolą nie tylko zyskanie taniej wody do podlewania ogrodu, ale również na napełnienie oczka wodnego. Posłużą również do celów bytowych. Pozwolą ponadto na ograniczenie ryzyka powodzi w bliższej lub dalszej okolicy, ponieważ każdy litr wody zatrzymany przez nas to litr wody mniej w fali powodziowej czy podtopieniu - zjawiskach, które mogą zniszczyć czyjś dobytek. I choć wydaje się, że sami niewiele możemy w ten sposób pomóc, to jednak w skali całego kraju ilość zatrzymanej wody może się okazać olbrzymia.