Badanie wody studziennej – parametry, na które trzeba zwrócić uwagę

Decydując się na wodę z własnej studni, trzeba zwrócić uwagę na parametry, które wpływają na jej właściwości użytkowe. W przeszłości wodę studzienną używano zazwyczaj bez żadnego uzdatnienia. Obecnie jednak rzadko kto decyduje się na spożycie surowej wody. Jednak by odpowiednio ją uzdatniać, trzeba zbadać jej parametry fizyczne i chemiczne, by upewnić się, czy spełnia ona wymagania dla wody pitnej.

Jakie parametry powinna mieć woda?

Wnikliwe badanie składu wody jest zazwyczaj niepotrzebne z powodu bardzo dużej liczby związków chemicznych mogących w niej występować. Zazwyczaj badanie to obejmuje określony zakres parametrów, które wpływają na jej właściwości użytkowe.

Żelazo i mangan

Przekroczenie zawartości tych dwóch metali powyżej dopuszczalnych norm stanowi czynnik najczęściej powodujący pogorszenie jakości wody. Dla żelaza wartość ta wynosi 0,200 mgFe/dm³ (200 µg/dm³), dla manganu 0,050 mgMn/dm³ (50 µg/dm³). Wysoka zawartość związków żelaza i manganu w wodzie pitnej nadaje jej specyficzny zapach i smak. Zawarte w wodzie żelazo brudzi armaturę oraz prane ubrania na brązowożółty kolor. Z kolei mangan pozostawia czarne zabrudzenia. Złogi tych metali, osadzające się w rurach, powodują zmniejszenie ich światła, osłabiając przepływ wody i zwiększając ilość energii koniecznej do jej przepompowywania. Dlatego podstawowym produktem uzdatniania wody w wielu gospodarstwach domowych korzystających z własnych studni jest odżelaziacz wody.

Ogólna twardość wody

Twardość wody jest uwarunkowana zawartością soli wapnia i magnezu. Zalecana twardość ogólna wody to od 60 do 500 mgCaCO3/dm³. Bardzo twarda woda pozostawia osady na wylewkach i bateriach, a na elementach podgrzewających wodę w czajnikach, pralkach czy zmywarkach kamień kotłowy. W czasie zmywania i prania zwiększy zużycie środków czyszczących. Walory smakowe twardej wody są kwestią indywidualną, ponieważ niektórzy wolą wodę bardziej miękką, inni o większym stopniu twardości. Jednakże długotrwałe picie bardzo twardej wody może skutkować zaburzeniami zdrowotnymi. W przypadku twardej wody warto zatem w rury doprowadzające wodę do pralki lub zmywarki wpiąć filtr zmiękczający wodę. Dzięki temu można zmniejszyć zużycie środków piorących lub czyszczących.

Odczyn wody

Odczyn wody to wskaźnik logarytmiczny określający zawartość jonów wodorowych (pH). Woda o odczynie obojętnym ma pH o wartości 7. Dla wody pitnej wartość pH powinna mieścić się w przedziale od 6,5 do 9,5. Wody studzienne zazwyczaj spełniają ten warunek, jednak mogą występować wartości niższe, spowodowane rozpuszczonym w wodzie dwutlenkiem węgla. Bardzo kwaśna woda działa korozyjnie na instalacje miedziane, dlatego musi być zobojętniana przed użyciem, np. jako w miedzianych instalacjach grzewczych. Niskie pH wody wpływa też na efektywność usuwania manganu i żelaza z wody studziennej.

Inne parametry, które warto zbadać

Azot amonowy (amoniak) nie powinien przekraczać poziomu 0,5 mgNH₄⁺/dm³. Jego obecność może być wynikiem zanieczyszczenia wody ściekami lub naturalnych procesów rozkładu materii roślinnej.

Kolejne są azotany i azotyny. Azotany w wodzie nie mogą przekraczać 50 mg NO₃^–/dm³, zaś azotyny 0,50 mg NO₂^–/dm³. Pojawiają się w wodzie studziennej na skutek procesów rozkładu materii organicznej i niektórych minerałów, z nawozów sztucznych, a także ze ścieków. Ich obecność w wodzie jest szkodliwa dla noworodków i niemowląt. Usuwanie azotanów w warunkach domowych jest trudne. Dostępne są urządzenia pozwalające na ograniczenie ich zawartości w wodzie.

Zarówno chlorki, jak i siarczany nie powinny przekraczać 250 mg/dm³. Występują one powszechnie w wodach naturalnych. Chlorki i siarczany wpływają przede wszystkim na korozyjne właściwości wody.

Mętność mogą powodować zawieszone w wodzie różnego rodzaju cząsteczki gliny, iłów, wytrącone związki żelaza, manganu lub glinu, substancje humusowe, plankton, mikroorganizmy. Jej wartość nie powinna przekraczać 1 NTU.

Barwa wyrażana jest w mgPt/dm³, a jej wartość nie powinna przekraczać 15 mgPt/dm³. Jej podwyższenie wywołują najczęściej związki manganu i żelaza lub substancje humusowe.

Utlenialność (ChZT-Mn, indeks nadmanganianowy) to wskaźnik określający zawartość związków organicznych w wodzie, wyrażany w ilości tlenu koniecznego do ich rozkładu.

W przypadku studni kopanych lub podejrzenia zanieczyszczenia studni głębinowej przez bakterie warto wykonać badanie ogólnej liczby mikroorganizmów rosnących w 36°C i w 22°C oraz bakterii z grupy E. coli.